නිතිය සැමට (Law for All);- ගෘහස්ත ප්‍රචණ්ඩත්වය. (Domestic Violence)

මේ 2005 අංක 34 දරන ගෘහස්ත ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා වැළැක්වීමේ පනත වේ. 

ගෘහස්ත ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවක් සිදුකිරීමෙන් හෝ සිදු කිරීමට ඉඩ ඇති අවස්ථාවක පිඩාවට පත් තැනැත්තාට මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණයේ පිහිට පැතිය හැක. මහේස්ත්‍රාත්වරයාට ආරක්ෂක ආඥාවක් නිකුත් කිරීමේ හැකියාව ඇත. 

මෙම ඉල්ලීම ඉදිරිපත් කල හැක්කේ පිඩාවට පත් තැනැත්තාට හෝ පිඩාවට පත් තැනැත්තා ළමයකු වන විට දෙමාපියන්ගෙන් එක් අයෙකුට හෝ බාරකරුවකුට හෝ ළමයා පදිංචි ස්ථානයේ පදිංචිකරුවකුට හෝ ළමා ආරක්ෂක අදිකාරියට හෝ පොලිස් නිලදාරියකුට වේ. 

මෙහිදී අදාළ මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණය වන්නේ පිඩාවට පත් තැනැත්තා ස්ථිරව හෝ තාවකාලිකව පදිංචි ස්ථානයේ ගෘහස්ත ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාව සිදුවූ සිදුවන සිදුවීමට ඉඩ ඇති ප්‍රදේශයේ බලය ඇති අදිකරණයයි.

ආරක්ෂක ආඥාවක් සදහා කරන ඉල්ලීම දිවුරුම් ප්‍රකාශයක් මගින් ඉදිරිපත් කල යුතුය. මහේස්ත්‍රාත්වරයාට ඉල්ලීම පිළිබද විබාගය අවසන් වන තුරු අතුරු ආඥාවක් නිකුත් කල හැක.

අතුරු ආඥාවක් නිකුත් කර ඇති අවස්ථාවක පාර්ශවයන්ගේ යහපත සදහා ඔවුන්ව උපදේශනයට යොමු කිරීමට මහේස්ත්රත්වරයාට කල හැකිව තිබේ. ඒ පිළිබද නියමය සමාජ සේවකයකුට හෝ පවුල් උපදේශකයකුට කරනු ලැබේ.

පිඩාවට පත් තැනැත්තාට ආරක්ෂාව අවශ්‍ය විට ආඥාව නියාමනය කල යුතුව ඇත. එය සමාජ සේවකයකුට හෝ පවුල් උපදේශකවරයකුට හෝ පරිවාස නිලදරයකුට හෝ පවුල් සවුක්ය සේවකයකුට හෝ ළමා අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්දන නිලදරයකුට අදිකරණය විසින් නියම කරනු ලැබේ.

ආරක්ෂක ආඥාවක් මාස 12 කට නොවැඩි කාලයක් බලාත්මකව තිබිය යුතුය. අදිකරණය විසින් අතුරු ආඥාවක් හෝ ආරක්ෂක ආඥාවක් නිකුත් කර ඇති විට වගයුත්තරකරුට එරෙහිව සීමාවන් රැසක් පනවා ඇත. එනම් පිඩාවට පත් අයගේ වාසස්ථානයට ඇතුළු වීම වැළැක්වීම, ඔහු හෝ ඇය පිටුපස යාම වැළැක්වීම පිඩාවට පත් අය ඇසුරු කරන අයට හානි පැමිණවීම වැළැක්වීම සහ පිඩාවට පත් තැනැත්තා සමග සම්බන්දතා ඇති කර ගැනීම වැළැක්වීම යන දේවල් ඒ අතර වේ.

මෙම මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණයේ අතුරු ආඥාවකට හෝ ආරක්ෂක ආඥාවකට එකගව කටයුතු නොකරන වගයුත්තරකරුවකුට එරෙහිව දඩයක් හෝ සිරදඩුවමක් හෝ දඩය සහ සිරදඩුවම යන දෙකම නියම කිරීමේ හැකියාව තිබේ. දඩය රුපියල් දස දහසකට නොවැඩි සහ සිරදඩුවම වසරකට නොවැඩි විය යුතුය. 

නිතිය සැමට (Law for All) ;- නඩත්තු (Maintenance)

මේ 1999 අංක 37 දරන නඩත්තු පනත පිළිබද කෙටි සටහනකි. ලංකාවේ වර්තමානයේ නඩත්තු සම්බන්දයෙන් බලපාන නිතිය මෙම පනතයි.

සුවාමි පුරුෂයාට හෝ බිරිදට නඩත්තු ඉල්ලා සිටිය හැක. එනම් කලත්රයාටය. මෙම නඩත්තු ලබාදීම තීරණය කරන්නේ මහේස්ත්රත්වරයාය. එහෙත් යම් කලත්රයකු අනාචාරයේ හැසිරීම සහ අන්යෝන්ය කැමැත්තෙන් වෙන්ව ජිවත් වන විට මෙම නඩත්තු නොලැබී යයි.

ළමුන් ( විවාහයෙන් උපන්, විවාහයෙන් නුපන් සහ දරුකමට හදා ගත් ) නඩත්තු කිරීමට දෙමාපියන්ට අඥා කල හැක. තවද තමා විසින් නඩත්තු කල නොහැකි වියපත් දරුවන් (අවුරුදු 18 -25 අතර) සහ  ආබාදිත දරුවන් නඩත්තු කිරීමට දෙමාපියන්ට මහේස්ත්‍රාත්වරයා විසින් නියෝග කල හැක.

නමුත් විවාහයකින් නුපන් ළමයකු, වියපත් දරුවකු සහ ආබාදිත දරුවකුගේ නඩත්තුව සම්බන්දයෙන් මහේස්ත්‍රාත්වරයා ආඥාවක් නිකුත් කරන විට ප්‍රබල සාක්ෂි මගින් මවුපිය බාවය තහවුරු කලයුතු වේ. 

මෙම ආඥාව තවදුරටත් ඔවුන් ළමයකු වියපත් දරුවකු ආබාදිත දරුවකු නොවන විට බලරහිත සහ අවලංගු වේ.

යම් ළමයකු හෝ ආබාදිත දරුවකු වෙනුවෙන් නඩත්තු ඉල්ලීම ඔවුන් විසින්ම හෝ බාරකාරත්වය දරන තැනැත්තකු විසින්ද වියපත් දරුවකු වන විට ඒ වියපත් දරුවා විසින් හෝ ඔහු හෝ ඇය වෙනුවෙන් ඕනෑම තැනැත්තකු විසින්ද කලත්රයකු වන විට ඔහු හෝ ඇය විසින්හෝ  වෙනත් ඕනෑම තැනැත්තකුට ඉදිරිපත් කල හැක. 

මෙම ඉල්ලීම ඉදිරිපත් කරන මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණය කුමක්ද? ඉල්ලුම්කරු හෝ ඉල්ලීම කරන තැනැත්තා හෝ ඉල්ලීම කරන තැනැත්තාට එරෙහිවද ඔහු හෝ ඇය පදිංචි ප්‍රදේශයේ බලය ඇති මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණය වේ.

නඩත්තු ආඥාවක් යටතේ යම් ගෙවීමක් සිදුකිරීම පැහැර හැරිම කරන පුද්ගලයකුගේ ඉල්ලීමක් මත මහේස්ත්‍රාත්වරයාට අදාල තැනැත්තා වැඩ කරන ස්ථානයේ සේවා යෝජකයාට අදාල තැනැත්තා සම්බන්දයෙන් ක්‍රියා කිරීමට වැටුප් තහනම් කිරීමේ ආඥාවක් නිකුත් කිරීමේ හැකියාව ඇත.

නඩත්තු ආඥාවක් සම්බන්දයෙන් හෝ ඒ පිලිබදව කරනු ලබන සැම ඉල්ලීමක්ම දිවුරුම් ප්‍රකාශයක් මගින් ඉදිරිපත් කළයුතුව තිබේ.

මහේස්ත්‍රාත්වරයාගේ නඩත්තු ආඥාවකින් අතෘප්තිමත් පුද්ගලයකුට පළාත්බද  මහදිකරණය වෙත අබියාචනයක් කල හැක. එම පළාත්බද මහාදිකරන තීන්දුවෙන් අතෘප්තිමත් අයකුට ශේෂ්ට්‍රදිකරණයට අබියචනා කල හැක. මේ සදහා ශේෂ්ට්‍රදිකරණයේ අවසර ගත යුතු අතර එම අබියාචනය නිතිය පිළිබද ප්‍රශ්නයක් මත පදනම් විය යුතුය.

Effort to settle torture.

He is Mr. K. A Mahinda Ramyajiwa. He has sent this complaint to the Chairman, Mediation Board with copy to the OIC Police Station Kalutara North. 

He was a former detainee at Kalutara remand prison. There he was inhumanly tortured by a jailer called Walimuni Chameera Pradeep Silva. So he has made a written complaint at the Kalutara North police. 

The police handed over the case to Kalutara mediation board. The case was called to the mediation board on 06.05.2017. The perpetrator was also present. The mediation board members told Mr. Mahinda to come to a settlement. After that the case would postpone to 13.05.2017. Mr. Mahinda appeared on that day. The perpetrator with three other prison officers in uniform came by a prison vehicle. The members and the chairman of the mediation board Mr. P. Weerasinha forced and influenced Mr. Mahinda to come to a settlement. Mahinda refused. 

Now Mr. Mahinda urges relevant authorities to take legal actions against the chairman of the mediation board and dismiss him. Because torture is a grave crime and cannot be settled.

Another torture case.

T. Sedevi Fernando, 11A, Mahakithgama, Keselwatta, Panadura, She has made complaints to the chair person human rights commission and the inspector general of police. Shantha Lakmal Fonseka 21 years old is her son. Mandadige Saman Kumara 30 years old is her son in law. On 22.05.2017 both of them were arrested near community hall when going in the same motorcycle by police. The policemen were from Panadura assistant superintendent office. Now they are being detained in the unit of Assistant Superintendent Office and both are being tortured. They said police doesn't allow relatives to see them. The police doesn't reveal any information about Sedevi's son in law. The police urged the relatives to hand over the owner and the motorcycle otherwise the police threatened to fabricate charges against Sedevi's son and son in law. She requests the relative authorities to stop torture and fabricate charges and immediately produce them before the court. 

නිතිය සැමට (Law for All ) ;- නීති වුර්තියේ ආචාර දර්ම. (Ethics for Lawyers)

අදිකරණ සංවිදාන පනතේ 40 වන වගන්තිය අනුව නීතිඥවරයෙක් ලෙස වුර්තියට බදවා ගනු ලබන්නේ යහපත් කීර්තියක්, මනා දැනීමක් හා දක්ෂතාවයක් ඇති අයයි. මේ මනා පැවැත්ම නම් මුලික පදනම මතද වැටෙන ඉහත යම් ක්‍රියාවක් කලවිට ඔහු වුර්තියේ යෙදීම සමාජයේ යහපත තකා තහනම් කල හැකිය.

"සිංගප්පුරු නඩුවකදී නිතිඥයෙකුට ඔහුගේ යහළුවෙක් විසින් ගැහැණු යට ඇදුම් වලට හොද ඉල්ලීමක් පවතින බවට කල පෙලබවිම නිසා ඔහු සාම්පලයන් කිහිපයක් ගෙන ඒවා පරික්ෂා කිරීමට තම කාමරයට පැමිණෙන ලෙස පුවත්පතක දැන්වීමක් පල කළේය. ඔහුගේ නීතිඥ සේවය තහනම් කරන ලදී. හේතුව වුර්තියට නොගැලපෙන ලෙස කටයුතු කිරීමය."

"එංගලන්තයේ සොලිසිටර්වරයකු දැන දැනම ගණිකා නිවාසයක් පවත්වාගෙන යාමට තම නිවස කුලියට දීම නිසා නීතිඥ නාම ලේකනයෙන් නම කපා දමන ලදී. "

නීතිඥවරුන්ට වුර්තිය ආචාර දර්ම තිබේ. ආචාර දර්ම යනු යම් ක්ෂේත්‍රයක මනා ක්‍රියාවක් තීරණය කරන මනා පැවැත්මක් පිළිබද ප්‍රමිති මට්ටම් රාශියකි. 

නීතිඥවරයකු යම් නඩුවක් බාර ගත් විට සේවාදායකයාගේ උපරිම සුබ සිද්දිය තකා නිසි උද්යෝගයෙන් සහ මනා සැලකිල්ලෙන් කටයුතු කල යුතුව තිබේ. 

නීතිඥවරු ගැන වගකීම ඇත්තේ කාටද?

ආණ්ඩු ක්‍රම විවස්ථාවේ දැක්වෙන පරිදි අග්රවිනිශ්‍යකාර තුමා සහ තවත් ශේෂ්ට්‍රදිකරන විනිසුරන් තිදෙනෙකුට නීතිඥයින් බදවා ගැනීම, අත්හිටුවීම, ඉවත් කිරීම, පාලනය, ඇදුම් පැළදුම් පිළිබද රීති සැදීමට හැකිය.

තවද නීතිඥවරුන්ට තරවුකිරිම සහ අසාදාරන ප්‍රචාරණය තහනම් වේ.

Agony of a mother.

Prethika Joshep No 404, Modara Moratuwa. She has sent this complaint to the Human Rights Commission and the Inspector General Of Police today. (17.05.2017) Delip Kushan Fonseka is her son. He is 26 years old. Married with three children. Doing trading for earning. 

On 16.05.2017 around 10 am her son went to Modara police. He went their for an investigation regarding a dispute. Moratuwa police came to Modara police and arrested him. He was taken to Moratuwa police. 

There he was questioned regarding a phone case and assaulted him. The mortgage phone was handed over to the police but brutal assault is continuing. Still he will be not produce before the court.

His mother Prethika requests the above authorities to stop torture and fabrication of charges and immediately take steps to produce him before the court.  

Fabrication of Charges and Threats.

Melan Sanjaya 21 years old, Married businessman. Reside in Millawa.

On 02.05.2017 around 5.30 pm he was arrested by Moragahahena police when he was in home. He was arrested by two policemen in civilian clothes. One police personal was identified as Lal Nanda and the other policeman's name was not known. They came by a motorcycle. He was taken to the police station seated on the middle of the motorcycle.

At the police station he was put inside the cell. They took his finger print to a blank paper. He was taken outside from the cell and took his signature.

The following day 03.05.2017 he was produced before the Horana Magistrate Court. He was fabricated charges on possession of ganja. He pleaded innocence. He was released on cash bail of Rs.5000/= and a surety. 

He has a pending lawsuit regarding a dispute. For this he goes to the Moragahahena police station to sign every Sunday. On 17.05.2017 he went to sign. At that occasion the said policeman Lal Nanda threatened him that he did not plead guilty and because of that they had to report to the court and they would put another fabrication of charge.

He states that this ganja case is completely a fabrication of charge  and as a revenge because he did not plead guilty the police tries to put against him more fabrication of charges. 

He requests to stop harassment and fabrication of charges.  

නිතිය සැමට ( Law for All ) ;- අපේක්ෂිත ඇප ( Anticipatory Bail )

ඇප යනු කුමක්ද? බ්ලක්ගේ නීති ශබ්ද කෝෂයේ අර්ථකථනය පහත පරිදිය. එනම් අනාගතයේ උසාවියට පැමිණීම සහ අදිකරණ කටයුතු වල දිගටම රැදී සිටීම සදහා එය සහතික කරමින්චෝදනාවකට වරදකරුවකු නිදහස් කිරීම වේ. වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාවේ ඇප වලට අදාල නිතිය වන්නේ 1997 අංක 30 දරන ඇප පනතයි. එහි දෙවන පරිච්චේදයේ මෙසේ සදහන් වේ. එනම් ඇප දීම රීතියයි. ඇප නොදීම වියතිරෙකයයි. 

අපේක්ෂිත ඇප යනු කුමක්ද? යම් පුද්ගලයකු ඇප දිය නොහැකි වරදකට අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වාතාවරණයක් පවතින විට අදාල පුද්ගලයාට එයින් නිදහස ලබා ගැනීමට අපේක්ෂිත ඇපයක් අදාල වරද සිදුවූ ස්ථානයේ පොලිස් ස්ථානයට දැනුම්දීමක් සහිතව අදාල ප්‍රදේශයේ මහේස්ත්‍රාත් අදිකරනයට ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කල හැක. 

මෙම ඉල්ලුම් පත්‍රය අපේක්ෂිත ඇප ඉල්ලා සිටින පුද්ගලයා දිවුරුම් ප්‍රකාශයක් සමග ඉදිරිපත් කල යුතුය. එයට මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණය දින 07ක් ඉක්ම යාමට පෙර පරීක්ෂණයක් පැවැත්විය යුතුය. එම පරීක්ෂණය සිදු කරන දිනය ඉල්ලුම්කරුට සහ අදාල පොලිස් ස්ථානයේ ස්ථානදිපතිව දැනුවත් කල යුතුව තිබේ.

මහේස්ත්‍රාත් අදිකරණය මෙම පරීක්ෂණයේදී ඉල්ලුම්කරු හෝ ඔහුගේ නීතිඥයා අදාල පොලිස් ස්ථානයේ ස්ථානදිපතිට ඇහුම්කන් දීමෙන් අනතුරුව අපේක්ෂිත ඇප පිළිබද නියෝගය නිකුත් කල යුතුව තිබේ.

අපේක්ෂිත ඇප ලබා දෙන විට මහේස්ත්‍රාත්වරයා පහත නියෝගද කල යුතුව ඇත. සවස 06 සිට උදැසන 06 දක්වා කාලය අතහැර පොලිස් ස්ථානයේ ප්‍රශ්න කිරීම් වලට සහබාගි විය යුතුය. තවද ඔහු හෝ ඇය සාක්ෂිකරුවන් අදාල වෙනත් පාර්ශව වලට මැදිහත් කිරීමෙන් තර්ජනය කිරීමෙන් සහ බියව්ද්දීමෙන් වැළකිය යුතුව තිබේ. යුක්තියටද බාදා නොකල යුතු බව මහේස්ත්‍රාත්වරයා නියෝග කල යුතුව ඇත. 

පුද්ගල නිදහස ගරු කිරීමෙහිලා වර්තමාන ඇප පනත ඉතා දියුණු නීති තත්වයක් ලෙස සැලකිය හැක. 

නීතිය සැමට ;- සිරකරුවෝ ද මනුෂ්‍යයෝය.

ඇගේ බාල සහෝදරයා සිටින්නේ කළුතර රක්ෂිත බන්දනාගාරයේය. ඔහුට විරුද්දව මිට පෙරද නඩු තිබු අතර අච්චු සිට ඇත. ඇය පවසන්නේ එහි සිටින නිලදාරීන් දේපලක් තම මල්ලිට හිරි හැර කරන බවත් ඔහුට යම් අනතුරක් සිදුවිය හැකි බවයි. නැතිනම් තම මල්ලිද එම නිලදාරින්ට හිරිහැර කිරීමට ඉඩ ඇති බවයි.

ඇයට අනුව බන්දනාගාරයේ කුඩු ෆෝන් ඕන තරම් ඇත. මේවා ඇතුලට එන්නේ නිලදාරීන්ගේ මාර්ගයෙනි. 

බන්දනාගාරයට පිටතින් ගෙන ඒමට දෙන්නේ ආහාර පමණි. අනෙක් ද්රවිය කළුතර බන්දනාගාරයේ කැන්ටිමෙන් ගත යුතුය. එහි හිතු හිතු ගණන් අය කෙරේ.

වැලිකඩ බන්දනාගාරයේ ඇති සිරකරුවොද මනුෂ්‍යයෝය යන්න හුදු බෝඩ් ලෑල්ලක් පමණි.